بررسی عوامل موثر بر تنوع زراعی در استان مازندران با تأکید بر مؤلفه های ترویجی

تولید در بخش کشاورزی تحت تأثیر عوامل مختلف سیاسی، اقتصادی و محیطی قرار دارد. عوامل مختلف تولید و در نتیجه درآمد کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده و آسیب پذیری آن ها را افزایش می دهد. تداوم و گسترش فعالیت در این بخش اقتصادی مستلزم اعمال سیاست های مناسب مدیریت ریسک می باشد. یکی از قدیمی ترین راهکارهای مدیریت ریسک در بخش کشاورزی تنوع کشت می باشد. در مقاله حاضر عوامل موثر بر اتخاذ تصمیم به کشت متنوع توسط کشاورزان استان مازندران برای سال زراعی 88-1387 با تأکید بر فعالیت های ترویجی مورد بررسی قرار گرفته است. اطلاعات مورد نیاز از طریق پر کردن 248 پرسشنامه توسط کشاورزانی که به طور تصادفی انتخاب شده بودند، جمع آوری شده است. برای این منظور ابتدا تنوع کشت با استفاده از شاخص تنوع آنتروپی محاسبه شده سپس در قالب مدل لاجیت عوامل موثر بر کاربرد تنوع زراعی در واحدهای تولیدی با تأکید بر فاکتورهای ترویجی مورد ارزیابی قرار گرفته است.در نهایت برای تعیین اثرگذارترین روش های ترویجی، ضریب همبستگی بین شاخص تنوع زراعی با سطوح مختلف متغیر معنی دار محاسبه شده است. نتایج بدست آمده نشان داد متغیرهای تجربه کشاورز، تعداد نیروی کار مزرعه، اندازه مزرعه، تعداد کلاس های آموزشی، مشارکت و شناخت از برنامه های ترویجی متغیرهای تأثیرگذار بر کاربرد کشت متنوع توسط کشاورزان بوده اند. بالاترین ضریب برآوردی در بین متغیرهای مختلف مربوط به متغیر مشارکت بوده است. از این رو تدوین برنامه های مناسب و به کارگیری کارشناسان مجرب می تواند در گسترش تنوع کشت در منطقه موثر باشد.